کتاب «سلوک معنوی» مجموعهای است از گفتارها، مصاحبهها و خاطراتی دربارهی حضرت آیتالله بهاءالدینی (رحمة الله علیه)؛
عارفی بزرگ که زندگیاش تجلی واقعی تقوا، اخلاص و بندگی خدا بود.
اثر حاضر با نثری روشن و روان، اندیشههای عمیق این عالم ربانی را در زمینهی
سلوک الیالله، تزکیه نفس و معرفت حضوری خداوند گردآورده است.
ساختار کتاب سلوک معنوی شامل سه بخش است:
گفتارها – شامل شرحی از مفاهیم بنیادین عرفان اسلامی مانند اسماء حسنی، مراتب هدایت، وظایف حکومت اسلامی و تعلیم اسماء الهی.
مصاحبهها – گفتوگوهایی صمیمی با شاگردان و نزدیکان آیتالله بهاءالدینی دربارهی روش تربیتی و حالات روحانی ایشان.
خاطرات – روایتهایی از سادهزیستی، تواضع، و نگاه عمیق ایشان به بندگی خدا.
عقل و هوای نفس: انسان باید عقل را بر هوای نفس غالب کند تا نورانیت قلب پدیدار شود.
«اگر عقل غالب شود، هیچیک از این مفاسد در حکومت بشر نیست.»
رحمت و هدایت پیامبران: پیامبران سرچشمهی خیر و برکت در جهاناند.
«همین مجلس هم از برکات پیغمبر خداست؛ اگر او نبود، نه این مجلس بود و نه این مذاکره.»
سلوک فردی: سالک باید به جای سخن، در عمل ثابت کند.
«خلاصه، کثرت نماز و روزه منشأ آثار نیست؛ بلکه کیفیت آن منشأ آثار است.»
کتاب سلوک معنوی زبانی ساده دارد اما پر از معناست. مفاهیم عمیق فلسفی و عرفانی در قالب روایتهای عینی و گفتارهای اخلاقی بیان میشوند. نویسنده توانسته است روح زهد و خلوص آیتالله بهاءالدینی را در کلام زنده نگه دارد و راه و رسم تربیت معنوی را به زبان امروز منتقل کند.
پیام محوری اثر این است که سلوک، راهی درونی و عملی است؛ راهی که از «شناخت نفس» آغاز و به «شناخت خدا» میرسد. انسانِ مؤمن باید هوای نفس را مهار، نیت خود را خالص و دلش را از غیر خدا تهی کند تا در نور یقین قدم بردارد.