غرور

غرور ترکیبی از سه عامل فریب دادن، فریب خوردن و نفس فریب است. فریب دادن عبارت از سوق دادن دیگری به یک امر شری است که آن را خیر جلوه داده است. در حقیقت فریب، ایجاد یک حالت آرامش و سکون نفس به چیزی است که موافق با خواستۀ اوست در حالی که تکیه‌گاه این آرامش بی‌پایه است. دو عامل در ایجاد غرور نقش دارند که عبارتند از حیات دنیایی و شیطان و به تعبیری شیطان درونی و شیطان بیرونی.

اما آنچه که باعث فریب انسان در ربط با حیات دنیا می‌شود، شیطان درونی است. انسان حب به ذات دارد و در این مسیر دو چیز را هدف‌گیری می‌کند؛ جاودانه زیستن و بهتر زیستن که امری طبیعی و پذیرفته شده است، امّا آنچه باعث انحراف و فریب او می‌شود این است که چون پیدایش و بقائش به دنیا و بقای مادّی به تنعّمات دنیوی بستگی دارد؛ باعث می‌شود که او به دنیا رو آورد و به آن رکون کند و فریفتۀ و مغرور به دنیا شود و دل به دنیا بسپرد. شیطان بیرونی نیز دیگر عامل فریب و غرور انسان است، می‌توان گفت ابزار شیطان برای این کار سه قیاس است، قیاس اوّل این است که لذّات دنیا نقد و لذّات اُخروی نسیه است و نقد بهتر از نسیه است. قیاس دوّم این است که لذات دنیا یقینی و لذات آخرت مشکوک است و امر یقینی بهتر از امر مشکوک است. قیاس سوّم این است آخرتی نیست و اگر هم باشد اهل دنیا برنده هستند.

کتاب غرور حاصل 22 جلسه بیانات حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی می‌باشد در این کتاب معظم له؟ره؟ در مورد حقیقت غرور، عوامل غرور آفرین، زمینه‌های غرور و مباحث گوناگون در این زمینه بحث و بررسی کرده‌اند.