المراقبات
المراقبات یا اعمال السَّنَه تألیف میرزا جواد ملکی تبریزی (متوفای ۱۳۴۳ق).
موضوع کتاب اخلاق مسلمانی و اصلاح ظاهر و باطن در سیر و سلوک عرفانی
و دستوراتی در باب مراقبه نفس برای رسیدن به فضایل و کمالات اخلاقی
برای تمام ماه‌های سال است. این کتاب نکاتی درباره برخی وقایع تاریخ اسلام،
حقیقت قرآن، آداب و شرایط دعا، بعثت، غدیر، ولایت، اخلاص، اسرار حج
و مباهله در خود دارد.
میرزا جواد مَلکی تبریزی(متولد اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ – ۱۳۴۳ق در تبریز) فقیه،
عارف و استاد اخلاق شیعه قرن چهاردهم قمری است.
اسرار الصلاه، رساله لقاء الله و حاشیه فارسی بر غایه القصوی از دیگر تألیفات اوست.
میرزا جواد ملکی تبریزی انگیزه خود در تالیف این کتاب را تلاش و کوشش سالک
برای تصحیح شرایط باطنی اصلاح اخلاق و تقویت ایمان حقیقی ذکر کرده است.
مولف نام کتاب خود را به صراحت در متن آن نیاورده ولی در مقدمۀ کتاب
از عبارات «مراقبات» و «اعمال» و «سنه=سال» استفاده می‌کند که نام مشهور کتاب
از آنها تشکیل شده. وی می‌نویسد: «رفاقت و مدارا کردن با نفس این است
که مراقب روزهای سال باشی، و به بعضی از اعمالی که در سال یک‌بار وارد شده است
عمل کنی، و من در این باره مختصری می‌نویسم و از مراقبات به لازم‌ترین آنها اشاره می‌کنم.»
ویژگی مهم کتاب المراقبات این است که دستورات‌اش برای مراقبت و سیر و سلوک
جنبۀ همگانی دارد و بکار عارف و عامی می‌آید، و اعمالی برای همه روزهای سال لحاظ شده
و آثار آن را با توجه به این مراقبت بازگو نموده است. علامه طباطبایی در مقدمه خود بر این کتاب،
آن را بهترین کتابی می‌داند که درباره عبودیت و تقرب و مراقبت نوشته شده است.
در این اثر مقدّمه‌ای کوتاه درباره دعا و راز و نیاز آمده است و دوازده فصل
به ازاء دوازده ماه سال و یک خاتمه و همچنین آثار و برکات روحی و معنوی آنها توضیح داده شده است.